کوهای پامیر
یکی از مهم ترین گام ها در شناخت کشور تاجیکستان و آسیای مرکزی شناخت جغرافیای این مناطق است، چرا که وضعیت جغرافیایی بر بسیاری از امکانات و استعدادهای یک سرزمین اثری بسیار بالقوه دارد. رشته‌کوه یا سلسله‌جبال که پارسی‌زبانان فرارود بدان قطارکوه می‌گویند به گروهی از کوه‌های به‌هم‌پیوسته که توسط زمین‌های کم ارتفاع احاطه شده باشند گفته می‌شود. در این مقاله سعی داریم رشته کوه های پامیر را مورد مطالعه قرار دهیم
پامیر که از یک سلسله کوه تشکیل شده ، نام منطقه‌ای بزرگ و کوهستانی است که بخش هایی از کشورهای افغانستان، تاجیکستان ، قزاقستان ، چین و پاکستان را در برگرفته است.
شاید شنیده باشید که در افسانه های باستانی ایران قدیم، آرش کمانگیر ، اسطوره بزرگ فارسی زبانان پس از پایان جنگ بین ایران و توران برای بازشناختن مرز با توران برگزیده شد و از بالای کوه «اییریو خشوتا» -دماوند - با تمام نیرو تیری را به سوی کوه «خوانونت» در خاور رها کرد. بر اساس برخی روایت های تاریخی گفته می شود این تیر در منطقه پامیر فرود آمده است. صرف نظر از صحت و سقم این افسانه ، یاد کردن از این منطقه در افسانه ها از اهمیت آن در گذشته سرزمین های پارسی حکایت دارد.
غالب رودهای پامیر به‌طرف مغرب یعنی آمودریا که به دریاچه آرال می‌ریزد جاریست و بقیه به‌طرف شرق یعنی رود تاریم متوجه‌است.
در این منطقه، چندین کوه با ارتفاع بیش از ۷۰۰۰ متر و برخی از یخچال‌های طبیعی بزرگ در آن وجود دارد. جالب است بدانید که یکی از مهم‌ترین شریان‌های اصلی جاده ابریشم نیز از این مسیر می‌گذشته و هنوز هم می‌توان بقایای قلعه‌های قرون وسطایی را که برای محافظت از تجارت در این منطقه ساخته شده بودند، مشاهده کرد.
کوه‌های پامیر در حدود ۷۰،۰۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد. ارتفاع این سرزمین از سطح دریا در حدود ۴،۰۰۰ متر است که باعث سختی آب‌وهوای آن شده‌است؛ چنانکه زمستان در این منطقه هفت ماه طول می‌کشد و تنها در یک ماه (ماه ژوئیه) شبها شبنم نمی‌باشد و حرارت روزها گاه به ۷۰ درجه می‌رسد. پامیر هوایی خشک دارد و باران و برف در آن به ندرت می‌بارد. بادهای آن بسیار سرد است ولی شدید نیست لکن با خشکی آب‌وهوا دریاچه‌های بی‌شماری در آنجا هست که برخی وسیع می‌باشند؛ لیکن آب این دریاچه‌ها روبه نقصان است چنانکه بعضی به کلی از میان رفته‌است. از جمله دریاچه‌های آن قره‌کول با ۳،۰۰۰ مترمربع مساحت و ساری‌کول با ۴،۲۶۷ مترمربع مساحت است.
کوهستان پامیر تقریبا نیمی از مساحت تاجیکستان را در برمی گیرد، این مناطق از لحاظ طبیعی بسیار زیبا و بکر هستند و یکی از مقاصد گردشگران طبیعت دوست از سرتاسر جهان هستند.
